Barış Manço Müze Evi

Barış Manço Evi Müzesi’nin Tarihçesi ve Özellikleri

‘’Bir insan en son ne zaman bahsedilmekten vazgeçilirse, o zaman ölmüş sayılır’’ diyen Barış Manço’nun yaşadığı, eserlerini ürettiği evi yenilenerek bir müze-ev haline dönüştürüldü. Öncelikle eşi Lale Manço, oğulları Doğukan Hazar ve Batıkan Zorbey ile birlikte Barış Manço denince akla gelebilecek birçok detay bir araya getirilmiştir. Müzisyenin sanatçı kimliğinin yanı sıra farklı özelliklerini de yansıtan bir mekan oluşturuldu.

Moda semti ismini tarihinde geniş bahçeli köşklerde, farklı giyim kuşamları ve yaşam tarzlarıyla ilgi çeken ve bu konularda öncülük eden yaşayanlardan almıştır.

İngiliz Mr. Dawson, Moda’da Yusuf Kamil Paşa Sokağında, 1895-1900 yılları arasında Pape Kalfa’ya birbirinin aynısı iki köşk yaptırmıştır. Köşklerden birisinde kendisi, diğerinde oğlu uzun yıllar oturmuşlardır. Mr. Dawson’un oğlu için yaptırdığı köşk birkaç el değiştirdikten sonra 1967 yılında yıkılarak yerine apartman yapıldı. Mr. Dawson kendisine ait olan köşkü 1930’lu yıllarda bir Alman aileye satarak ülkesine geri döndü. Köşk 1965 yılına kadar birkaç el değiştirdikten sonra İngiliz olan James Whittall tarafından satın alındı. Köşkün dış görünüşünde, panjurların kaldırılması dışında bir değişiklik yapılmazken, içyapısında özelliği kısmen de olsa kayboldu. Uzun yıllar Whittal Köşkü olarak varlığını sürdüren köşkü 1984 yılında Barış Manço, Whittall ailesinin son fertlerinden satın alır ve aslına uygun olarak restore ettirerek varlığını sürdürmesini sağladı.

Viktoryen tarzda inşa edilmiş olan bu köşk: tuğladan, cepheyi çevreleyen hareketli kilit taşları, ferforje çift kanatlı balkonları ile o zamanın karakteristik mimari özelliklerini taşır. Siyah çift kanatlı demirden yapılmış olan ana kapının kenarlarındaki mermer silmelerinde Manço’nun vefatından sonra hayranlarının yazdığı sözler orijinal haliyle korunmaktadır. Köşkün bahçesinde, Barış Manço sizleri ‘’Adam Olacak Çocukları’’ ile karşılamaktadır. Ayrıca bahçede Manço’nun arabası ve şarkı sözlerinden esinlenerek yapılan domates, biber ve patlıcan maketleri bulunmaktadır. Köşkün girişinde yer alan beyaz Afyon mermeri ile döşenmiş küçük antre, salon ve yemek odalarını ikiye ayırması ile bu tip evlerin karakteristik özelliğini yansıtır. Girişin tam karşısında yer alan beyaz mermerden Venüs heykeli, antrede kökün ziyaretçilerini karşılamaktadır.                                                                                    Kaynak: www.barismanco.kadikoy.bel.tr

Müze-Evİn Bölümleri

Salon: Barış Manço antrenin sağında, bestelerini taprığı meşhur Steinway B210 kuryuklu piyanosunun başında ziyaretçileri karşılıyor. Evin en kıymetli parçalarından olan ve ‘’O benim rüyam’’ dediği piyanosunu Barış Manço bizzat Avusturya’dan almıştır. Yine bu salonda Mithat Paşa’nın çalışma odasına ait kaplumbağa kabuğundan kakma tekniği ile bronz figürler karıştırılarak yaratılan çalışma masası, masayı aydınlatan avize ve hemen karşısında da bahü bulunmaktadır. Bahü üzerinde o dönemi yansıtan şamdanlar ve saat bulunmaktadır. Şamdan bronzdan olup 3. Napolyon dönemine aittir. ‘’Pepeloc’’ denilen 1800’lü yılların sonu ile 1900’lü yılların başları arasındaki döneme ait olan kıymetli cam eserler evin en nadide parçalarıdır. Fransız emaye desenli, mineli ve altın işlemeli cam vazolar salonun duvar nişlerinde sergilenmektedir. Barış Manço’nun dünyanın çeşitli ülkelerinden topladığı ve itina ile getirdiği cam eşyalar sanatçının en sevdiği parçalardır. Ayrıca koleksiyona ait likor takımlarıda yemek salonundaki büfede sergilenmektedir. Salonda Manço’nun sanat hayatı boyunca aldığı ödüllerin sergilendiği köşe ve duvarlarda da çeşitli kıyafetleri yer almaktadır.

Yemek Odası: Antrenin solunda yer alan yemek odasını, bronzdan 90 kilo ağırlığında 12 kollu Fransız bir avide aydınlatmaktadır. Avizenin hemen altında, maundan yapılmış olan masa tipik bir İngiliz masasıdır. Arkada ‘’sömenye’’ denilen haftanın her günü için ayrı kullanılan eşyaların bulunduğu, yedi katlı Napolyon tarzında bir dolap ve yandaki duvarlara bitişik, İngiliz Kraliçesi Ann dönemine ait olan bir büfe bulunmaktadır. Ayrıca yemek odasında fildişi kakmalı, siyah renkli nadide bir bahü yer alıyor. Yemek odasını Manço’ya çeşitli ülkelerden verilen beratlar ve değerli cam mine işlemeli likör takımları süslemektedir.

Kıyafet Odası: Ailenin yaşadığı dönemde yemek odasına servis vermek amacıyla kullanılan alanda ise Barış Manço ile bütünleşen kostümler sergilenmektedir. Aynı bölümde askerlik üniforması, kesmek zorunda kaldğı saçından bir tutam ve askere gitmeden önce annesinin elini öperken çekilen fotoğrafı da yer almaktadır.

Merdiven Boşlukları: Duvarlarda olduğu gibi yerlerde de Barış Manço’ya ait notalar sizi takip etmekte ve piyanonun tuşlarına basarcasına çıktığınız merdivenler sizi evin birinci katına ulaştırmaktadır.

Birinci Kat: Evin birinci katında Barış Manço’nun kullandığı diş fırçası ve traş takımının yer aldığı siyah seramiklerle dekore edilmiş ebeveyn banyosu yer almaktadır. Banyonun tam karşısından sağa doğru uzanan ve yatak odalarını ayıran küçük antrede Barış Manço ailesinin heykelleri sizi karşılamaktadır. Yine bu alanda bateri şeklinde tasarlanmış büfede, sanatçının çeşitli takıları sergilenmektedir.

Yatak Odası: Antrenin solunda, 20.YY Fransız ekolünün tipik bir örneği olan yatak odası orijinal haliyle görülebilir. ‘’Salmersheim-Brouholt’’ imzalı yatak odası takımı Art Nouveau tarzında olup yataki, tuvalet masasıi sandalyesi ve armut ağacından yapılmış gardırobu ile 4-5 parçadan oluşan bir takımdır. Ayrıca avizeler de o döneme ait özel tasarımlardır. Barış Manço ile özdeşleşen yüzük ve kemerleri özel tasarlanmış vitrinlerde, Barış Manço’ya air renkli kıyafetler ise duvarlarda birbirine eşlik etmektedir. Barış Manço ve Lelo Manço’nun günlük kıyafetlerinin yer aldığı ‘’Kıyafet Odası’’ da Manço’nungiyim tarzı konusunda aydınlatıcı fikir vermektedir.

Batıkan Manço’nun Odası: ‘’Adam Olacak Çocuk’’ odası olarak düzenlenen bu oda ziyaretçileri zamanda kısa bir yolculuğa çıkarmaktadır. Barış Manço, insanlar arasında iletişim köprüsü kurmanın yaşamdaki görevi olduğuna inanrak, 1988 yılında TRT’de yayınlanan 7’den 77’ye programıyla milyonlarca insanı ekrana kitlitlemiştir. Bu programın ‘’Adam Olacak Çocuk’’ bölümü ile çocukların gönlünü fethetmiş ve yeteneklerini sergileme fırsatı tanımıştır. Çocuklar Barış ağabeylerinden süt içmeyi, dişlerini fırçalamayı ve otomobilin arka koltuğuna oturmayı öğrenmişlerdir. Odadaki kamera, Barış Manço’nun bu programın çekimlerinde kullandığı kameralardan biridir. Odada kurulan ekranda ise ‘’Adam olacak Çocuk’’ programı izlenebilmektedir. Programlarında farklı tarzda giyinmeyi tercih eden Barış Manço’ya ait üzerinde komik desenlerin bulunduğu yelekler odanın duvarlarını süslemektedir.

Diğer Bölümler: Doğuklan ve Batıkan’ın oyun alanı olarak kullandıkları, arkadaşlarını apırladıkları bu bölümde Barış Manço’nun kişisel eşyalarının sergilendiği vitrinler yer almaktadır. Ayrıca duvarda sanatçıya ait grafik çalışmalar bulunmaktadır. Modern Evliya Çelebi olan Barış Manço’nun, seyahat ettiği ülkelere ait fotoğrafları, pasaportları, uçuş kartları soldaki vitrinde görülmektedir. Orta bölümdeki vitrinde Barış Manço’ya ait eski yapraklı nüfus cüzdanı ve diğer kişisel eşyaları sergilenmektedir. Dağdaki vitrinde Barış Manço’nun el yazısı ile kaleme aldıüğı yazıları ve gözlüğü gibi kişisel eşyaları bulunmaktadır. Diğer vtrinlerde ise Barış Manço’ya ait fotoğraf maknesi koleksiyonundan bazı parçalar yer almaktadır. Aynı alanın duvarlarında birbirinden ilginç desenli, Adam Olacak Çocuk programlarında da kullandığı, esprili kravat koleksiyonunun bir bölümü sergilenmektedir.

Girişin Alt Katı: Girişten bir kat aşağıya inildiğinde karşılaşılan, daha önce kiler ve çamaşırlık olarak kullanılan bölümler daha sonra büro olarak düzenlenmiştir. Barış Manço’nun Şövalye Odası ile onun yanında yer alan ve Lale Manço tarafından kullanılan oda, siyah demirden küçük bir mazgal pencereyle birleştirilmiştir. Bu bölüm şu anda yönetim ofisi olarak kullanılmaktadır. Antrede, sanatçının Belçika’dan aldığı sövalyelik unvanı, kullandığı mendilleri ve hediye edilen kırbaşlar sergilenmektedir.

Şövalye Odası: Bu katta ayrıca girişin solunda Şövalye Odası yer almaktadır. Bu oda kiler olarak kullanılmış ve zamanla duvardaki sıvalar sökülerek orijinal tonozlu tavanı ve taştan duvarları açığa çıkarılmıştır. Barış Manço odanın atmosferinden de esinlenerek Belçika Kraliyeti’nin verdiği şövalye unvanındaki armadan camlara ve kapı kanatlarına çeşitli vitraylar yaptırmıştır. Duvarları baltalar ve şövalye dönemine ait eşyalarla süslenen bu odada Barış Manço bir çok beste ve tablo üretmiştir. Çalışma masasında sanatçının heykelinin yanı sıra resim yaparken kulladnığı kendisine ait boylalarda sergilenmektedir.

Yönetim Odası: Yönetim odasında Barış Manço’nun tüm sanat hayatını kapsayan geniş bir arşiv bulunmaktadır. Odanın tam karşısında Barış Manço’nun eski bir kapıdan yaptırdığı akşap bir taht da sergilenmektedir.

Kışlık Bahçe: Mançı Ailesi evin tarzına uygun olarak düzenledikleri kışık bahçeye ‘’limonluk’’ adını vermişlerdir. Kış bahçesinde enstrümanlarıyla ziyaretçileri karşılayan ‘’Kurtalan Ekspres’’ grubu üyelerinin heykelleri yer almaktadır. Heykellerin sağındai 1905 yılı Amerikan yapımı ilk orgların atası sayılan, ayak pedallarıyla hava üfleyerek çalışan ‘’harmonium’’ bulunmaktadır. Bu bahçenin sağında duvara bitişik duran aynalı çiceklikler ve bahü ise farklı yalılardan alınmıştır. Yazlık bahçe ile kışlık bahçe, ailenin Art Nouveau akımına hayranlıkları sebebiyle süslemeler ile birbirinden ayrılmıştır.

Yazlık Bahçe: Yazlık bahçede plak şeklinde tasarlanmış masalar ve nota şeklinde sandalyeler yer alıyor. Gramofon barın arkasındaki raflarda evin orijinal mutfak eşyaları bulunuyor. Ayrıca Lalo Manço ile Barış Manço’nun birbirlerine hediye olarak, ilk sevgililer gününde aldıkları kırmızı fincan takımı da bu alanda sergileniyor. Kafe olarak kullanılan bu alanda ayrıca sanatçının birlikte müzik yaprığı gruplara ait orijinal duvar afişleride yer almaktadır. Bahçede Barış Manço’nun yarattığı kahramanlardan ‘’Süper Babaanne’’ ve ‘’Arkadaşım Eşek’’ heykelleri ziyaretçilere nostalji yaşatmaktadır.

Kaynak: www.barismanco.kadikoy.bel.tr

Ulaşım ve Ziyaret Bilgileri

Barış Manço Evi, resmi ve dini bayramlar ve pazartesi günleri dışında her gün 09.00 ile 17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır. Barış Manço Evi bahçe kapısı 16.45’te kapanmaktadır. Grup ziyaretleri için telefonla randevu alınması gerekmektedir. Bilet fiyatları tam 10, indirimli 5 Türk Lirasıdır.


I. Kısım: Barış Manço Müzesi Etkinliği  

(Müze Öncesi)

1990’lı Yıllarda Türkiye

Kanıt 1:
“80’lerde doğduk, 90’larda çocuk olduk. Şapkamızı ters taktık; walkman kulağımızda havamıza baktık. Boş zamanlarımızda taso üter, Atari oynardık. Tabletimiz, telefonumuz yoktu o zamanlar. Çizgi filmlerimiz vardı bizim. Ne şarkılarını doğru düzgün söyleyebildik; ne isimlerinin yazılışını öğrenebildik. He-Man’i abimiz; Zeyna’yı ablamız bildik. (‘90’z adlıserginin tanıtım broşüründen alınmıştır)

Kanıt Sorgulama:

1-) Kanıta göre doksanların çocukları neler yapmaktadır?
2-) Kanıta göre doksanların çocukları kimi ağabey ve abla bilmektedir?

Kanıt 2:

Yayın dünyası da çok satan kitaplarla 90’lı yıllarda tanıştı. Her ne kadar müzik ve sinema gibi büyük cirolara ulaşamadıysa da oran olarak kendi ortalamalarının kat kat üstüne çıkan yayın dünyası da kendi starlarını yaratarak bu rüzgara ayak uydurdu. (Kriz Uzun, Sanat Kısa, A. Haluk Ünal, İstanbul, Mayıs 2001)

Kanıt Sorgulama:

1-) Yayın dünyası çok satan kitaplarla ne zaman tanışmıştır?
2-) Yayın dünyası hangi sektörlere yetişememiştir?

Barış Manço ve 1990’lı Yıllarda Uluslararası İlişkiler

Kanıt 1:

1990 yılında Ertuğrul Fırkateyni’nin Japonya’ya gelişinin 100. yılı nedeniyle düzenlenen “Türk-Japon dostluğu” etkinlikleri kapsamında Japonya’ya gitti ve Japonya’daki ilk konserini verdi. Bu konseri Japon Veliaht Prensi de izledi.1991’de Japonya’ya tekrar gitti ve Tokyo Soka Üniversitesi İkeda Salonu’nda konser verdi. Konser sırasında Manço’yla birlikte Soka Üniversitesi rektörü ve Soka Vakfı başkanı Daisaku İkeda’nın ellerinde bayraklarla Kara Sevda şarkısını söylemesi ve salonun coşkulu görüntüsü, Türkiye’de de konserin ilgi görmesini sağladı.

(‘’Japonya Zaferi’’ , Milliyet Gazetesi, 9 Aralık 1991, s.21.)
(‘’Yine Coştur Barış’’ , Milliyet Gazetesi, 16 Aralık 1991, s.21.)

Kanıt 2:

Barış Manço Türk-Japon ilişkilerinin 100. yılı dolayısıyla bir program yapar. 1991’de Soka Üniversitesi’nde televizyonda da naklen yayınlanan ve Japon başbakanının da katıldığı muhteşem bir konser verir. Konserde, 20.000 Japon’un Türk bayrağını sallayarak dalgalandırması, televizyon başındaki altmış milyon Türk vatandaşını çok gururlandırır. Japon başbakanının kendinden geçerek sanatçının şarkılarına eşlik etmesi, onu içtenlikle kucaklaması, Türkiye’nin Japonya’da tanıtımı açısından çok büyük bir önem teşkil eder. 1995 yılında Manço ve grubu Japonya’da uzun bir turne düzenleyerek 17 kentte konserler verir.

(Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço, Birgül Yangın, s.10)

Kanıt Sorgulama:
Not: Soruları Kanıt 1 ve Kanıt 2’ye göre cevaplandırınız.

1-) Kanıtlarda yer alan bilgilere göre Japonya’da ki konserin Türkiye’de de ilgi görmesinin
sebebi nedir?
2-) Kanıtlarda yer alan bilgilere göre Barış Manço Japonya’ya ne için gitmiştir?
3-) Kanıtlarda yer alan bilgilere göre Barış Manço Japonya’da hangi kişi, kurum ve kuruluşlar
ile ilişki kurmuştur?
4-) Kanıtlarda yer alan bilgilere göre Barış Manço’nun Japonya’da düzenlediği sanatsal
faaliyetler nelerdir?
5-) Kanıtlarda yer alan bilgilere göre Barış Manço’nun 1991 yılında kültür elçisi olmasının
temelleri nelerdir?

Müze Gezisi Öncesi Video Etkinliği:

Barış Manço Müze-Evine gerçekleştirilecek gezi öncesinde Barış Manço Müze-Evini tanıtıcı nitelikte iki bölümden oluşan bir video sunulacaktır. Barış Manço Müze-Evi Tanıtım videosu yukarıdadır. Soruları belirtilen dakikalar arasındaki kısımlara göre yanıtlayınız.

Yönerge:
Etkinliğe başlamadan sunulan video bölümlerini dikkatlice izleyiniz.

İzlediğiniz tanıtım videosu bölümüne göre Barış Manço Müze-Evinin giriş kısmında hangi yapılar yer almaktadır?


II. Kısım: Barış Manço Müzesi Etkinliği 

(Müze Esnası)
Müze Gezisi Sırasında Uygulanacak Etkinlik

Barış Manço Müze-Evine gerçekleştirilecek gezi sırasında müzede sergilenen eşya ve materyallerden dikkatinizi çeken 3 tanesini seçiniz. Bu materyallerle ilgili olarak aşağıdaki yönergeye uygun olarak soruları cevaplandırınız.

Yönerge:
Seçtiğiniz eşya ve materyallerin adlarını ve işlevlerini yazınız.


III. Kısım: Barış Manço Müzesi Etkinliği 

(Müze sonrası)

Müze Gezisi Sonrasında Uygulanacak Etkinlik

Barış Manço Müze-Evine gerçekleştireceğiniz gezi sonrasında aşağıda verilen yönergeye uygun olarak Barış Manço’nun gündelik yaşamını anlatan bir öykü kaleme alınız.

Yönerge:
Kaleme alacağınız öyküde Barış Manço’nun sabahtan, akşama kadar yaptığı işler ve gündelik uğraşları ile ilgili ayrıntıları, müzede gördüğünüz bölümlerden hareketle hayal gücünüzden yararlanarak kaleme alınız.

Kaleme alacağınız öyküde;
a-) Barış Manço
b-) …
c-) …