12. SINIF 3. ÜNİTE: Atatürkçülük ve Türk İnkılabı
Hazırlayan: Yasemin Hayırlı
- Ortaöğretim 12.Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nda geçen kazanım aşağıda verilmiştir:
Kazanım
Ekonomi alanında meydana gelen gelişmeleri kavramak.
b) Tarım, sanayi, ticaret ve denizcilik alanlarında yapılan çalışmalar üzerinde durulur.”
Beceriler
Tarihsel Kavrama Becerisi, Neden- Sonuç İlişkisi Kurma Becerisi, Değişim ve Sürekliliği Algılama Becerisi, Tarihsel Empati
Türkiye iş bankası Müzesi’ni Tanıyalım
TÜRKİYE İŞ BANKASI MÜZESİNİN TARİHÇESİ VE ÖZELLİKLERİ
Bina Osmanlı İmparatorluğu’nda posta teşkilatının kurulduğu 1840 yılından itibaren Yeni cami avlusu posta hizmetlerinde merkezdi. Bu alandaki önceleri Evkaf Nezareti’ne ait olup cizye vergisinin alındığı yer olarak kullanılan büyük ahşap bina, hayvanların sığmasına uygun bir avluya sahip olması, şehir ticaretine ve sahile yakın bir yerde bulunması sebebiyle “Postahane-i Âmire”ye dönüştürüldü. 1870 yılında Posta ve Telgraf idareleri birleştirilerek bir nezaret idaresine verilince Postahane-i Âmire’ye “İstanbul Postanesi” adı verildi. Zamanla bu ahşap binaya nezaret kalemleriyle posta servisleri sığmadı ve daha geniş bir binaya ihtiyaç duyuldu. Ahşap yapı 1890 yılında yıktırılarak yerine, bugün İş Bankası Müzesi’ne ev sahipliği yapmakta olan kârgir bina yaptırıldı. 23 Eylül 1892’de hizmete açılan binanın inşaatı müteahhit Şeyh Ahmed Muhtar Talat Efendi tarafından gerçekleştirildi. Açılışından sonra binanın kullanımı uzun süreli olmadı ve İstanbul Postahanesi, Sirkeci’de 1909 yılında yapımı biten Büyük Postahane’ye taşındı. Yenicami binası ise 1917 yılında kurulan Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’na devredilene dek “paket postahanesi” hizmeti verdi. 1927’de Türkiye İş Bankası’nın İtibar-ı Milli Bankası ile birleşmesiyle Yenicami’deki bina İş Bankası’na devredildi. Devirden sonra banka şubesi olarak kullanılmak üzere çeşitli tadilatlar yapıldı. Çalışmalar süresince Banka’nın 70 kişiyi bulan personelinin yerleşmesi için yeni odalar oluşturuldu.20 Şubat 1928 tarihinde bina, İş Bankası İstanbul Şubesi olarak hizmet vermeye başladı. İstanbul’da diğer şubelerin açılmaya başlamasından bir süre sonra 1950’li yıllarda Yenicami Şubesi adını aldı, bina 2004 yılına kadar banka şubesi olarak kullanıldı. 2005 yılında binanın Türkiye İş Bankası Müzesi olarak açılması için çalışmalar başladı. Binanın banka şubesi olarak kullanılmaya başladığı dönemlerdeki orijinal yapısına ait sabit mobilyalar ve detaylar olduğu gibi muhafaza edilerek, müze işlevinin gerektirdiği iklimlendirme, güvenlik ve aydınlatma sistemleri eklendi. Bodrum katta bulunan Ana Kasa ve Kiralık Kasa Daireleri sergilemeye açılmak üzere düzenlendi, arşiv olarak kullanılan depolardan biri koleksiyonların saklanması için hazırlanırken, diğeri atölye çalışmalarının gerçekleştirilmesi için 50 kişilik bir salona dönüştürüldü. Binanın giriş katı, banka şubesi kullanımına tamamen sadık kalınarak bankoları ve kasalarıyla sergi alanı olarak tasarlandı. Güvenlik odası danışma, amir odası ise kitap ve hediyelik eşya satış mağazası olarak yeniden kurgulandı. Birinci kattaki odalar koleksiyon sergileri, ofisler ve ıslak hacimler için kullanıldı.
MÜZENİN BÖLÜMLERİ
Türkiye İş Bankası Müzesi üç kattan oluşmaktadır. Giriş katında İstanbul’da açılan ilk şube bulunmaktadır. Bunun yanı sıra bu katta televizyon ve radyoculuk yıllarına dair eski eserler, reklamlar bölümü ve reklamlarda kullanılan çeşitli materyaller sergilenmektedir. Aynı zamanda çocuklara hitap eden çeşitli atölyeler bulunmaktadır. Bu atölyelerde çocuklar reklamcılık, medya ve bankacılığa dair çeşitli bilgiler edinmektedir. Birinci katta ise Türkiye İş Bankası’nın ülke çapında desteklediği alanlara dair bilgiler ve eserler yer almaktadır. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk’e ait olan çalışma odası mevcuttur. Dijital kütüphanesiyle ise bankanın bu zamana kadar olan yolculuğu takip edilebilmektedir. Kumbaralar, eski televizyonlar, bankada kullanılan yazarkasa, telgraf vb. çeşitli eserler de bu bölümde sergilenmektedir. Her bölüm ile ilgili panolarda bilgiler yer almakla beraber bankacılıkta kullanılan çeşitli belgeler de yine birinci katta ziyaretçilere açılmıştır. Bodrum katta ise ana kasa dairesi, kiralık kasa dairesi ve ışık koridoru bulunmaktadır. Kiralık kasa dairesinde bazı kişisel eşyalar da ziyaretçilere açılmıştır. Yine bu katta da bankada kullanılan eski eşyalara rastlamak mümkündür.
Ulaşım ve Ziyaret Bilgileri
Türkiye İş Bankası Müzesi İletişim Bilgileri
Adres: Hobyar Mahallesi Bankacılar Caddesi No: 2 Bahçekapı Eminönü/ İstanbul
Ziyaret Saatleri
(10.00 – 18.00)
Pazartesi günleri, Ramazan ve Kurban bayramlarının ilk günleri ile 1 Ocak günü hariç her gün
10.00-18.00 saatleri arası açıktır.
Telefon: +90.212 511 13 31
Faks: +90.212 526 77 29
E-Mail: info@isbankmuze.com.tr
Müze Web Sitesi: https://muze.isbank.com.tr/
I. Kısım: Türkiye İş Bankası Müzesi Etkinliği 1
(Müze Öncesi)
Cumhuriyetin ilk Yıllarında ekonomik hamleler
Kanıt 1:
Büyük zaferin kazanılmasından önce, Mustafa Kemal Paşa, 1 Mart 1922 tarihinde TBMM’yi açış konuşmasında köylü ve tarım sorunlarına eğilir. “Türkiye’nin gerçek sahibi ve efendisi, gerçek üretici olan köylüdür. O hâlde, herkesten daha çok refah, mutluluk ve servete hak kazanmış ve layık olan köylüdür.” Atatürk, İzmir İktisat Kongresi’nde yaptığı konuşmada tarımın önemi üzerinde durur; “Kılıç kullanan kol yorulur, fakat saban kullanan kol, her gün kuvvetlenir.” değerlendirmesini yapar (Akbank, 1980: 77-82; Müderrisoğlu, 1973: 67).
Kanıt Sorgulama:
1-) Yukarıdaki kanıta göre Mustafa Kemal neyi ön plana çıkarmaktadır?
2-) “Türkiye’nin gerçek sahibi ve efendisi, gerçek üretici olan köylüdür.” sözünden ne anlıyorsunuz?
…
TÜRKİYE İŞ BANKASI
Mustafa Kemal Atatürk’ün “Askeri zaferler, iktisadi zaferlerle taçlandırılmadıkça zaferler kalıcı olmaz.” sözünden hareketle 26 Ağustos 1924 tarihinde bizzat Atatürk tarafından kurulan Türkiye İş Bankası, cumhuriyetin ekonomik tarihinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Yeni kurulan rejimle beraber büyüyen İş Bankası, gerek finansal sektörde gerek yatırım alanlarında önemli bir vazife üstlenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kalkınmasına dâhil olmuştur. Halen faaliyette olan ve Atatürk ile beraber anılan İş Bankası, Türkiye iktisat tarihinin önemli kaldırım taşlarından biri olmakla beraber halen ülkenin ekonomik kalkınmasında faal bir rol oynamaya devam etmektedir.
Kanıt 1:
Servet-i Fünun dergisi 1928 Eylül’ünde İş Bankası’na ayırdığı özel sayısında şunları yazıyordu: “Türkiye İş Bankası cumhuriyetin çocuğudur, bu çocuk asırlardan beri çorak bırakılan Türk iktisat âleminde doğdu ve çorak muhitte ona bakmak, onu büyütmek pek zor idi: ona bakıcılar bulmak hemen mümkün değil gibi idi; çünkü eski zaman idareleri Türklerden banka bakıcısı yetiştirmemişlerdi… Bankanın kurulmasını arzu eden büyük Gazi azim sahibi ve sanata vakıf çalışan zatlar buldu; doğan çocuğu onlara tevdi eyledi; o zatlar nevzatı itina ile ihtimam ile büyüttüler, ona bakıcılar buldular ve yetiştirdiler… Şimdi çocuk gürbüz ve kuvvetli hayırlı bir evlat olarak serpildi. Türkiye’nin hakkıyla iftihar edeceği bir müessese oldu; geleceğin en kuvvetli iktisat kalesini kuruyor.”(Uygur Kocabaşoğlu, “Türkiye İş Bankası Tarihi”, sayfa: 3)
Kanıt Sorgulama
1-) İş Bankası neye benzetilmiştir?
2-) İş Bankası’nın kurulmasını kim arzu etmiştir?
…
II. Kısım: türkiye iş bankası Müzesi Etkinliği
(Müze Esnası)
Müze Gezisi Sırasında Uygulanacak Etkinlik
Türkiye İş Bankası Müzesi’ne gerçekleştirilecek gezi esnasında müzede gösterimde olan eski reklamlardan en çok ilginizi çekeni seçiniz. Daha sonra seçtiğiniz reklam ile ilgiliolarak aşağıdaki yönergeye uygun soruları cevaplandırınız.
Yönerge
- Seçtiğiniz reklamda teşvik edilmek istenen şey nedir?
…
III. Kısım:
Türkiye İş Bankası Müzesi Etkinliği
(Müze sonrası)
Müze Gezisi Sonrasında Uygulanacak Etkinlik
Türkiye İş Bankası Müzesi’ne gerçekleştireceğiniz gezi sonrasında aşağıda verilen yönergeye uygun olarak milli tasarruf bilincini işleyen bir afiş tasarlayınız.
Yönerge
Tasarlayacağınız afişte milli tasarruf bilincinin ülke halkına yerleşmesi neticesinde yaşanacak olumlu gelişmeleri müzede gezdiğiniz bölümlerden ve edindiğiniz izlenimlerden hareketle hayal gücünüzden yararlanarak işleyiniz.
- Afişi tasarlarken öğrenci kimliğinizden sıyrılabilir, büyük bir iş adamı ya da bir çiftçi gibi farklı sektörlerde çalışan bireyler olarak kendinizi istediğiniz kişi yerine koyabilirsiniz.
